reativiteit
Een creatieve denkwijze kenmerkt zich door de bereidheid geprovoceerd te willen worden. Door provocatie bewust toe te laten kunnen bestaande situaties geherformuleerd worden. Door een situatie of ding te herformuleren kunnen zij een opstapje vormen naar een nieuwe situatie. Die bereidheid of openheid om het eens anders te bekijken, levert nieuwe gezichtspunten en kan zo nieuwe mogelijkheden laten zien. Creëren is vooral kijken naar hoe dingen of situaties zich ontplooien. Het is de leegheid hebben om situaties of dingen zich op natuurlijke wijze te laten ontplooien en van dit vanzelf-principe gebruik te maken. Uiteindelijk lijken mensen, situaties of dingen op het eerste gezicht dikwijls ingewikkeld. Door rustig te kijken kunnen de wikkels vallen en kan alles zich volgens zijn natuurlijke patroon ontwikkelen. Want datgene wat nutteloos lijkt hoeft dit helemaal niet te zijn.
Toen Nan Po Tsu Chi door de Shang Heuvels zwierf zag hij een reusachtige, eigenaardige boom. Toen hij goed keek zag hij dat de kleinere takken gekruld en gedraaid waren en niet als balken gebruikt konden worden. De grote stam was ook helemaal misvormd en niet te gebruiken. Toen hij van een blad proefde, werd hij bedwelmd en leek drie dagen lang dronken.
Tsu Chi zei: ‘Deze boom is inderdaad nergens goed voor. Geen wonder dat hij zo groot kon groeien. Zo zit dat! Heilige mannen koesteren deze waardeloosheid!’ Andere bomen worden gebruikt en kunnen nooit doorgroeien. Het is net zoals bij de ossen met een wit voorhoofd, varkens met een omhooggedraaide snuit niet geofferd mogen worden aan de Rivier Goden. Shamanen geloven dat deze wezens ongeluk brengen. Heilige mannen echter, geloven dat zij heel gelukkig zijn.”
Chuang Tse
------------------------------
Herformuleren betekent een stoel als trap gebruiken, een paperclip voor veel andere dingen gebruiken, een richtingaanwijzer als achteruitrijlicht gebruiken, leren als een spel zien, beelden in wolken zien, het milieu als een zorg zien, enz. Het is gewoon anders kijken. Een goede oefening om aan dit kijken te werken is te gaan tekenen. 
Pak eens een bloem en probeer die na te tekenen. Als het potlood een lijn volgt moet je naar de bloem kijken en niet op het papier. Dit vereist enige oefening maar is zeker de moeite waard om te ontdekken waar we onze eigen tekening leggen op de werkelijke tekening. Details zullen belangrijk worden. Dit ontdekken is werken aan je eigen creativiteit. Ook in groep kan het leuk en boeiend zijn om allemaal een boerderij te tekenen om ideeën op te wekken. Daarna kunnen we de boerderij eens vergelijken en de verschillen zullen duidelijk maken we allemaal de werkelijkheid op een verschillende manier zien. Bij de een zal de schuur groot zijn (hij of zij denkt misschien vooral aan de voorraad), bij de ander zullen er veel koeien zijn onder een grote zon (misschien speelt daar vooral de produktie een rol). Een ander zal loopstallen gebruiken, wat weer efficiënt is. Als er niet zo gemakkelijk getekend wordt, kunnen misschien de kenmerken opgeschreven worden, ook dan zal de vergelijking de verschillende invalshoeken duidelijk naar voren brengen. Vergelijk metaforen: [naar Index Metaforen]
Zo is de werking van de ego en de complexen gemakkelijker te verklaren met een metafoor. Hierbij ga ik ervan uit dat de werking van de computer in grote lijnen bekend is. Het ego vergelijken we met de desk top en het onbewuste met de harde schijf, vol met bestanden= complexen. Op het scherm kan ik niet alle informatie uit alle bestanden ineens zien. Als het nodig lijkt roep ik bepaalde bestanden op. Een probleem kan zijn dat bepaalde bestanden een onduidelijke naam hebben of onderwerpen betreffen die tamelijk pijnlijk waren en slecht zijn afgewerkt. Ik heb deze als het ware verzegeld. Toch nemen ze ruimte in en beperken de capaciteit van de harde schijf. Vandaar dat het toetsenbord gedeeltelijk in het onderbewuste ligt. Ik kan wel van alles willen maar ‘onverwerkte’ bestanden spelen hun onverwachte rol, zoals de Freudiaanse verspreking. Als ik de bestanden van tijd tot eens doorneem en herorden, weet ik ook veel beter wat er allemaal beschikbaar is en zal het associatieve denken beter werken.
[Terug naar Index herformuleren]
Getekend ziet het er als volgt uit.
De situatie is dat mijn ego het bewuste deel is en de aandacht regelt. Tegelijkertijd schakelt dit ego voortdurend over naar het onbewuste om te kijken of er informatie bekend is. Dit gaat zeer snel bij bekende zaken en langzamer als we met een volkomen nieuw onderwerp bezig zijn. De complexen zijn netwerken van informatie, die op een speciale manier geclusterd zijn. Negatieve complexen zijn pijnlijke zaken (herinneringen) die we verdrongen hebben. Als iets daar nu mee te maken heeft dan zullen we afgeleid worden en iets anders willen doen. Zo zijn het op paradoxale wijze juist de verdrongen zaken die onze aandacht het meest opeisen en zo sturen.
De werking van ego en bewustzijn
Zo kan bij een metafoor iedere deelnemer opschrijven wat hij of zij daaraan herkent. Daarna wordt dit vel doorgegeven aan de volgende, die er weer andere dingen bij kan schrijven en zo de tekening verrijkt. Door de associaties zal de verbeelding geprikkeld worden. De ronde is voltooid als iedere deelnemer zijn of haar eigen blad terug heeft. Zo is er ‘gediscussieerd’ zonder verlies van energie met kritiek.
Visualiseren is altijd een goede manier om van onze intuïtie bewust te worden en te zien wat er allemaal bij komt kijken en wat de anderen erover denken. Want om echt iets van de grond te krijgen is bijna altijd de medewerking van anderen vereist.
De oplossing van de stallen (zie hierboven) :
[Terug naar Start Index]