Als we denken aan creativiteit is een van de eerste dingen dat bij de meesten van ons in gedachten komt: iets nieuws creëren. Veelal beseffen we nauwelijks dat iets nieuws creëren erg veel met ‘kapot maken’, destructiviteit, van doen heeft. ‘Destructiviteit’ ten aanzien van bestaande denkwijzen en aannames. Destructiviteit speelt ook een rol in ons kijken. Bewust op een andere, ongewone plaats gaan staan vereist durf om je kwetsbaar op te stellen.

Deze cursus beoogt ‘latente’ creativiteit bewust te maken en schets de wijze waarop velen onszelf ‘tegen houden’ of blokkeren. Dikwijls kennen we ‘creatieve mensen’ in onze omgeving en als we ons daarmee vergelijken schieten we tekort en laten het dan maar. Inzicht en kennis van die blokades schept de mogelijkheid creatief te zijn.

Bewust worden van waar ‘het creatieve kind’ in ons zich nu bevindt, deze verborgen bronnen in ons aan te boren. Door creativiteit te gebruiken voor een gelukkiger leven, voor zingeving en omgaan met de problematiek van elke dag.

Inzicht en reflectie in de culturele normen, waarden en gewoonten die wij hebben geaccepteerd creërt kennis van onze schaduwzijde.

Door op niet bedreigende wijze een aantal van onze schaduwkanten te onderzoeken kan er een heelheid gecreëerd worden die ons de mogelijkheid geeft creatief te zijn. Immers creativiteit heeft alles te maken met eerlijkheid en verandering en juist daarvoor is zowel de min- als de pluspool vereist. Omgaan met je eigen schaduwkanten betekent gebruik maken van de complementariteit van je eigen mogelijkheid om energie op te wekken heb je een plus- en minpool nodig en beweging.

"Als je leeft zonder het creatieve potentieel van je eigen destructiviteit

ben je een engel van bordpapier."

Sheldon B. Kopp

Het lijkt erop alsof we tijdens onze jeugd voortdurend bezig zijn met dingen in onze schaduw te stoppen om te voldoen aan de eisen van de omgeving. De prijs die je voor die gehoorzaamheid betaalt is het verlies van je heelheid. Zo maakt Harville Hendrix een onderscheid in verschillende delen van de zelf. Hij zegt dat de oorspronkelijke heelheid, de liefhebbende, één geheel vormende aard waarmee je werd geboren, is versplinterd en bestaat uit drie verschillende entiteiten:

1 Je ‘verloren zelf’, die delen van je wezen die je op grond van de eisen van de maatschappij hebt onderdrukt.

2 Je ‘onechte zelf, de façade die je hebt opgetrokken om de leemte op te vullen die door deze onderdrukking en het gebrek aan de juiste voeding in het leven is geroepen.

3 Je ‘afgewezen zelf’, de negatieve delen van je onechte zelf die werden afgekeurd en die je daarom hebt ontkend.

Zo kunnen we onze fouten en gebreken benutten en van zwakten sterkten maken, de andere kant van de schaduw is de bondgenoot.

De vlinder is dan ook een symbool van de ziel. De ziel die we bijvoorbeeld zoeken in samenwerking en organisaties. En de ziel kent twee kanten, de energiegevende kant van bezieling en de energievretende kant en die noem ik zielig.

Veel voorkomende schaduwaspecten die creativiteit kunnen verhinderen zijn bijvoorbeeld:

Een voorbeeld hiervan is de ‘Vaarwel symfonie’ van Franz-Joseph Haydn. In een arbeidsconflict met de hertog van Pruisen kregen hij en zijn muzikanten maar steeds niet de beloofde vakantie. Hij componeerde toen die symfonie, waarbij tijdens het optreden steeds een muzikant zijn kaarsje uitblies en met zijn partituur onder de arm wegliep. De boodschap kwam over en de vakantie kwam er.